stdClass Object
(
[id] => 1016325
[title] => Još uvijek se ne zna dovoljno što korona radi našem tijelu, no sve brojnija istraživanja otkrivaju da nisu samo pluća meta ovog opasnog virusa
[alias] => jos-uvijek-se-ne-zna-dovoljno-sto-korona-radi-nasem-tijelu-no-sve-brojnija-istrazivanja-otkrivaju-da-nisu-samo-pluca-meta-ovog-opasnog-virusa
[catid] => 265
[published] => 1
[introtext] =>
[fulltext] =>
Nova koronavirusna infekcija poznata kao COVID-19 i dalje se širi svijetom – broj potvrđenih slučajeva diljem svijeta još uvijek raste, vlade mnogih država ulažu nevjerojatne napore kako bi ograničile opći doseg pandemije.
No, još uvijek postoji puno neizvjesnosti i priličan broj neznanstvenih spekulacija o virusu i njegovim učincima na ljudsko tijelo. A neki od prijavljenih simptoma COVID-19, poput vrućice, kašlja i nedostatka daha, preklapaju se sa simptomima svakodnevnih bolesti, poput upale grla, gripe i prehlade.
Carl Fichtenbaum, stručnjak za zarazne bolesti i profesor kliničke medicine na Medicinskom fakultetu Sveučilišta u Cincinnatiju, kaže da još uvijek ima puno toga što znanstvenici ne razumiju, među ostalim kakve točno probleme ovaj virus uzrokuje našem organizmu, kako otima stanice i oštećuje organe poput naših pluća.
- To je novi virus i još uvijek ga pokušavamo razotkriti, kaže on.
Evo što su neki istraživači i kliničari do sada naučili o tome što infekcija COVID-19 čini našem organizmu.
---
---
Kako koronavirus izaziva infekciju?
Virus koji uzrokuje bolest nazvanu COVID-19 ("COrona VIrus Disease, otkrivena 2019.) prenosi se sitnim, nevidljivim kapljicama koje se šalju u zrak kad netko već zaražen kašlje ili kiše. Te kapljice tada mogu unijeti ljudi u blizini ili sletjeti na površine koje drugi dodiruju, što potencijalno može prenijeti virusne čestice iz njihovih ruku u oči, nos ili usta.
- Općenito, osoba će ga ili dobiti preko ruku ili će ga povremeno udahnuti u usta ili nos, kaže Fichtenbaum. Jednom udahnute u stražnji dio grla i nosnih kanala, virusne čestice vežu se za vrstu receptora na površini stanica. Te su čestice prošarane nazubljenim proteinima u obliku šiljaka, što Fichtenbaum opisuje kao ključ koji može otvoriti zaključana vrata staničnog receptora.
- Ti se proteini vežu za receptore i virus može započeti proces ulaska i umnožavanja, kaže Fichtenbaum. "Kao i svaki drugi oblik života, i on želi preživjeti", kaže on. Da bi to postigao, virus se najprije mora kopirati. Nakon što se pričvrsti na stanice, širi svoj genetski materijal, odnosno RNK, unutar stanica. Nakon toga, virus preuzima metabolizam stanice kako bi stvorio "tvornice replikacije" i napravio što više kopija RNK.
- To je u biti krađa resursa iz stanice domaćina, kaže Robert Kirchdoerfer, biokemičar sa Sveučilišta Wisconsin-Madison koji proučava koronaviruse.
Što virus čini plućima?
Kako se virus množi, potiče se imunološki odgovor tijela.
- Imunološki sustav poručuje: 'Ne sviđa nam se uljez i želimo ga se riješiti', kaže Fichtenbaum. Nakon što se ta bitka dogodi, ljudi počinju razvijati simptome jer prethodno zdravo tkivo postaje oštećeno i upaljeno. Ovi simptomi uključuju grlobolju, curenje iz nosa, kihanje, kašalj i ponekad vrućicu.
- Ako virus prođe dovoljno nisko i uđe u naša pluća, možemo razviti pneumoniju, što dovodi do kratkoće daha i bolova u prsima, dodaje Fichtenbaum. Za većinu stanovništva, objašnjava Fichtenbaum, nakon razdoblja infekcije, slijedi razdoblje oporavka.
- Većina ljudi će se izvući s dobrim ishodom, kaže on. U isto vrijeme, centri za kontrolu i prevenciju bolesti upozoravaju da su stariji odrasli i oni s ozbiljnim, postojećim medicinskim stanjima – poput srčanih bolesti, dijabetesa i bolesti pluća – izloženi većem riziku od ozbiljne bolesti ako se zaraze.
- To ne znači da će svi koji imaju te probleme loše završiti, dodaje Fichtenbaum. "Samo je veća vjerojatnost da će od inače zdrave osobe postati ranjiviji i imati loš ishod."
---
---
Probavni problemi
Pluća nisu jedini dio tijela na koji može utjecati virus. Fichtenbaum kaže da kod nekih ljudi infekcija može uzrokovati da srce kuca u nepravilnim intervalima i pumpa manje snažno, što potencijalno može dovesti do zatajenja srca. "Ponekad ljudi mogu imati neurološke probleme poput vrtoglavice ili slabosti ruku ili nogu", kaže on. "I može se dogoditi zbunjenost jer naš mozak jednostavno ne funkcionira onako kako bi trebao. Budući da se virus može progutati, može zaraziti i stanice u našim crijevima. Od izbijanja virusa u prosincu prošle godine, probavni su problemi česta pritužba među zaraženima."
CDC je izvijestio da je u uzorcima krvi i stolice pronađen genetski materijal virusa. A nova istraživanja pokazuju da bi proljev i ostali gastrointestinalni problemi mogli biti među prvim znakovima bolesti COVID-19.
Prema istraživanju objavljenom u američkom časopisu za gastroenterologiju, gotovo polovina zaraženih koronavirusom došla je u bolnicu s "probavnim simptomima kao glavnom tegobom". Autori studije pregledali su podatke 204 pacijenta u kineskoj provinciji Hubei, odakle virus potječe, i otkrili da je 99 od njih imalo simptome poput proljeva, povraćanja i bolova u trbuhu.
Ali još uvijek su istraživanja novoga koronavirusa nedovoljna. "Još moramo mnogo toga doznati", kaže Fichtenbaum. "I naravno, voljeli bismo razumjeti i naučiti kako postupati s njim u ozbiljnijim slučajevima."
[video] =>
[gallery] =>
[extra_fields] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[id] => 2
[name] => Superscript Title
[value] => COVID-19
[type] => textarea
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 2
[alias] => SuperscriptTitle
)
[2] => stdClass Object
(
[id] => 61
[name] => Contains Infographic
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 4
[alias] => contains_infographic
)
[3] => stdClass Object
(
[id] => 62
[name] => Without ads
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 5
[alias] => Withoutads
)
[4] => stdClass Object
(
[id] => 63
[name] => Photo gallery
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 6
[alias] => Photo_gallery
)
[5] => stdClass Object
(
[id] => 64
[name] => Promo
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 7
[alias] => promo
)
[7] => stdClass Object
(
[id] => 67
[name] => Contains video
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 9
[alias] => contains_video
)
[8] => stdClass Object
(
[id] => 68
[name] => Premium content
[value] => ON
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 10
[alias] => premium_content
)
[9] => stdClass Object
(
[id] => 69
[name] => Exclude comments
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 11
[alias] => exclude_comments
)
[10] => stdClass Object
(
[id] => 70
[name] => Open link in new window
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 12
[alias] => open_link_in_new_window
)
[11] => stdClass Object
(
[id] => 71
[name] => Horizontal crop of the main photo
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 13
[alias] => horizontal_crop_of_the_main_photo
)
[12] => stdClass Object
(
[id] => 73
[name] => No-index
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 15
[alias] => no_index
)
[13] => stdClass Object
(
[id] => 74
[name] => No-cache
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 16
[alias] => no_cache
)
[14] => stdClass Object
(
[id] => 77
[name] => Don't show on the front page
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 17
[alias] => dont_show_on_the_front_page
)
[15] => stdClass Object
(
[id] => 78
[name] => Related on bottom
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 18
[alias] => related_on_bottom
)
[16] => stdClass Object
(
[id] => 79
[name] => Live button
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 19
[alias] => live_button
)
)
[extra_fields_search] => COVID-19 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
[created] => 2020-04-08 11:35:45
[created_by] => 3141
[created_by_alias] =>
[checked_out] => 0
[checked_out_time] => 0000-00-00 00:00:00
[modified] => 2020-04-15 13:18:02
[modified_by] => 0
[publish_up] => 2020-04-15 13:16:00
[publish_down] => 0000-00-00 00:00:00
[trash] => 0
[access] => 1
[ordering] => 0
[featured] => 0
[featured_ordering] => 0
[image_caption] =>
[image_credits] =>
[video_caption] =>
[video_credits] =>
[hits] => 6814
[params] => Joomla\Registry\Registry Object
(
[data:protected] => stdClass Object
(
[enable_css] => 1
[jQueryHandling] => 1.8remote
[backendJQueryHandling] => remote
[userName] => 1
[userImage] => 1
[userDescription] => 1
[userURL] => 1
[userEmail] => 0
[userFeedLink] => 1
[userFeedIcon] => 1
[userItemCount] => 30
[userItemTitle] => 1
[userItemTitleLinked] => 1
[userItemDateCreated] => 1
[userItemImage] => 1
[userItemIntroText] => 1
[userItemCategory] => 1
[userItemTags] => 1
[userItemCommentsAnchor] => 1
[userItemReadMore] => 1
[userItemOCMPlugins] => 1
[authorsListLimit] => 61
[tagItemCount] => 61
[tagItemTitle] => 1
[tagItemTitleLinked] => 1
[tagItemDateCreated] => 1
[tagItemImage] => 1
[tagItemIntroText] => 1
[tagItemCategory] => 1
[tagItemReadMore] => 1
[tagItemExtraFields] => 1
[tagOrdering] =>
[tagFeedLink] => 1
[tagFeedIcon] => 1
[genericItemCount] => 61
[genericItemTitle] => 1
[genericItemTitleLinked] => 1
[genericItemDateCreated] => 1
[genericItemImage] => 1
[genericItemIntroText] => 1
[genericItemCategory] => 1
[genericItemReadMore] => 1
[genericItemExtraFields] => 1
[genericFeedLink] => 1
[genericFeedIcon] => 1
[instantArticlesLimit] => 100
[instantArticlesExtraField] => 87
[instantArticlesExtraFieldON] => 2
[instantArticlesCategoriesChildren] => 0
[instantArticlesTitle] =>
[instantArticlesDescription] =>
[mainTagCategories] => Array
(
[0] => 119
[1] => 396
[2] => 383
[3] => 424
[4] => 250
[5] => 251
[6] => 452
[7] => 252
[8] => 477
[9] => 253
[10] => 254
[11] => 255
[12] => 483
[13] => 256
[14] => 300
[15] => 257
[16] => 258
[17] => 260
)
[relatedItemsCategoriesChildren] => 1
[mobileJsonCustomHomepage] => 0
[mobileJsonQuoteModule] => 0
[mobileJsonWeatherModule] => 0
[mobileJsonLimit] =>
[mobileJsonObituary] => 0
[mobileApi2Enabled] => 1
[mobileApi2UserAgent] => OCM Mobile Articles
[mobileApi2ImagePrefix] => h
[mobileApi2ImageSuffix] => 1280
[mobileApi2DefaultAuthorImage] => /images/jpgs/user_face.jpg
[mobileApi2TagLimit] => 50
[mobileApi2TagOrdering] => publishUp
[mobileApi2TagCategories] => stdClass Object
(
[mobileApi2TagCategories0] => stdClass Object
(
[mobileApi2TagCategoriesMenuitem] => 101
[mobileApi2TagExcludeCategories] => Array
(
[0] => 318
[1] => 323
[2] => 301
[3] => 406
[4] => 417
)
)
[mobileApi2TagCategories1] => stdClass Object
(
[mobileApi2TagCategoriesMenuitem] => 328
)
[mobileApi2TagCategories2] => stdClass Object
(
[mobileApi2TagCategoriesMenuitem] => 329
)
[mobileApi2TagCategories3] => stdClass Object
(
[mobileApi2TagCategoriesMenuitem] => 327
)
[mobileApi2TagCategories4] => stdClass Object
(
[mobileApi2TagCategoriesMenuitem] => 478
)
[mobileApi2TagCategories5] => stdClass Object
(
[mobileApi2TagCategoriesMenuitem] => 494
)
)
[mobileApi2TagsSearchLimit] => 200
[mainFeedCategories] => Array
(
[0] => 240
)
[feedLimit] => 50
[mostPopularFeedLimit] => 20
[feedItemImage] => 0
[feedImgSize] => S
[feedItemIntroText] => 0
[feedTextWordLimit] =>
[feedItemFullText] => 1
[feedTextCharacterLimit] => 300
[feedItemSubtitle] => 1
[feedItemAuthor] => 0
[feedTtl] => 60
[feedDescription] => RSS feeds for Slobodna Dalmacija
[feedItemTags] => 0
[feedItemVideo] => 0
[feedItemGallery] => 0
[feedItemAttachments] => 0
[feedBogusEmail] =>
[feedTopModules] => Array
(
[0] => 105
)
[feedTopFbExcludeCategories] => Array
(
[0] => 243
[1] => 353
[2] => 333
)
[introTextCleanup] => 0
[introTextCleanupExcludeTags] =>
[introTextCleanupTagAttr] =>
[fullTextCleanup] => 0
[fullTextCleanupExcludeTags] =>
[fullTextCleanupTagAttr] =>
[xssFiltering] => 0
[linkPopupWidth] => 900
[linkPopupHeight] => 600
[imagesQuality] => 100
[itemImageXS] => 100
[itemImageS] => 200
[itemImageM] => 400
[itemImageL] => 600
[itemImageXL] => 900
[itemImageGeneric] => 300
[catImageWidth] => 100
[catImageDefault] => 1
[userImageWidth] => 100
[userImageDefault] => 1
[commenterImgWidth] => 48
[onlineImageEditor] => sumopaint
[imageTimestamp] => 0
[imageMemoryLimit] =>
[socialButtonCode] =>
[twitterUsername] =>
[facebookMetatags] => 1
[facebookImage] => Medium
[comments] => 1
[commentsOrdering] => DESC
[commentsLimit] => 10
[commentsFormPosition] => below
[commentsPublishing] => 0
[commentsReporting] => 2
[commentsReportRecipient] =>
[inlineCommentsModeration] => 0
[gravatar] => 1
[antispam] => 0
[recaptchaForRegistered] => 1
[akismetForRegistered] => 1
[commentsFormNotes] => 1
[commentsFormNotesText] =>
[frontendEditing] => 1
[showImageTab] => 1
[showImageGalleryTab] => 1
[showVideoTab] => 1
[showExtraFieldsTab] => 1
[showAttachmentsTab] => 1
[showOCMPlugins] => 1
[sideBarDisplayFrontend] => 0
[staticURL] => https://static.slobodnadalmacija.hr
[siteURL] => https://slobodnadalmacija.hr
[sseHost] => sse.slobodnadalmacija.hr
[lockingArticlesCategories] => Array
(
[0] => 119
[1] => 424
[2] => 250
[3] => 251
[4] => 452
[5] => 252
[6] => 477
[7] => 253
[8] => 254
[9] => 255
[10] => 483
[11] => 256
[12] => 257
[13] => 258
[14] => 260
)
[lockingArticlesUnit] => YEAR
[lockingArticlesQuantity] => 1
[photoGalleryExtraField] => 63
[photoGalleryExtraFieldON] => 2
[videoGalleryExtraField] => 67
[videoGalleryExtraFieldON] => 2
[tickerModules] => Array
(
[0] => 408
[1] => 409
)
[gaEmail] =>
[mergeEditors] => 1
[sideBarDisplay] => 1
[attachmentsFolder] =>
[hideImportButton] => 0
[googleSearch] => 0
[googleSearchContainer] => ocmGoogleSearchContainer
[OCMUserProfile] => 1
[OCMUserGroup] => 4
[redirect] => 101
[adminSearch] => simple
[cookieDomain] =>
[gatherStatistics] => 1
[article_preview_ocm_category_id] =>
[taggingSystem] => 1
[lockTags] => 0
[showTagFilter] => 0
[ocmTagNorm] => 0
[ocmTagNormCase] => lower
[ocmTagNormAdditionalReplacements] =>
[recaptcha_public_key] => marko_margeta
[recaptcha_private_key] => zoey2013
[recaptcha_theme] => clean
[recaptchaV2] => 1
[recaptchaOnRegistration] => 0
[akismetApiKey] =>
[stopForumSpam] => 0
[stopForumSpamApiKey] =>
[showItemsCounterAdmin] => 1
[showChildCatItems] => 1
[disableCompactOrdering] => 0
[metaDescLimit] => 150
[enforceSEFReplacements] => 0
[SEFReplacements] => À|A, Á|A, Â|A, Ã|A, Ä|A, Å|A, à|a, á|a, â|a, ã|a, ä|a, å|a, Ā|A, ā|a, Ă|A, ă|a, Ą|A, ą|a, Ç|C, ç|c, Ć|C, ć|c, Ĉ|C, ĉ|c, Ċ|C, ċ|c, Č|C, č|c, Ð|D, ð|d, Ď|D, ď|d, Đ|D, đ|d, È|E, É|E, Ê|E, Ë|E, è|e, é|e, ê|e, ë|e, Ē|E, ē|e, Ĕ|E, ĕ|e, Ė|E, ė|e, Ę|E, ę|e, Ě|E, ě|e, Ĝ|G, ĝ|g, Ğ|G, ğ|g, Ġ|G, ġ|g, Ģ|G, ģ|g, Ĥ|H, ĥ|h, Ħ|H, ħ|h, Ì|I, Í|I, Î|I, Ï|I, ì|i, í|i, î|i, ï|i, Ĩ|I, ĩ|i, Ī|I, ī|i, Ĭ|I, ĭ|i, Į|I, į|i, İ|I, ı|i, Ĵ|J, ĵ|j, Ķ|K, ķ|k, ĸ|k, Ĺ|L, ĺ|l, Ļ|L, ļ|l, Ľ|L, ľ|l, Ŀ|L, ŀ|l, Ł|L, ł|l, Ñ|N, ñ|n, Ń|N, ń|n, Ņ|N, ņ|n, Ň|N, ň|n, ʼn|n, Ŋ|N, ŋ|n, Ò|O, Ó|O, Ô|O, Õ|O, Ö|O, Ø|O, ò|o, ó|o, ô|o, õ|o, ö|o, ø|o, Ō|O, ō|o, Ŏ|O, ŏ|o, Ő|O, ő|o, Ŕ|R, ŕ|r, Ŗ|R, ŗ|r, Ř|R, ř|r, Ś|S, ś|s, Ŝ|S, ŝ|s, Ş|S, ş|s, Š|S, š|s, ſ|s, Ţ|T, ţ|t, Ť|T, ť|t, Ŧ|T, ŧ|t, Ù|U, Ú|U, Û|U, Ü|U, ù|u, ú|u, û|u, ü|u, Ũ|U, ũ|u, Ū|U, ū|u, Ŭ|U, ŭ|u, Ů|U, ů|u, Ű|U, ű|u, Ų|U, ų|u, Ŵ|W, ŵ|w, Ý|Y, ý|y, ÿ|y, Ŷ|Y, ŷ|y, Ÿ|Y, Ź|Z, ź|z, Ż|Z, ż|z, Ž|Z, ž|z, α|a, β|b, γ|g, δ|d, ε|e, ζ|z, η|h, θ|th, ι|i, κ|k, λ|l, μ|m, ν|n, ξ|x, ο|o, π|p, ρ|r, σ|s, τ|t, υ|y, φ|f, χ|ch, ψ|ps, ω|w, Α|A, Β|B, Γ|G, Δ|D, Ε|E, Ζ|Z, Η|H, Θ|Th, Ι|I, Κ|K, Λ|L, Μ|M, Ξ|X, Ο|O, Π|P, Ρ|R, Σ|S, Τ|T, Υ|Y, Φ|F, Χ|Ch, Ψ|Ps, Ω|W, ά|a, έ|e, ή|h, ί|i, ό|o, ύ|y, ώ|w, Ά|A, Έ|E, Ή|H, Ί|I, Ό|O, Ύ|Y, Ώ|W, ϊ|i, ΐ|i, ϋ|y, ς|s, А|A, Ӑ|A, Ӓ|A, Ә|E, Ӛ|E, Ӕ|E, Б|B, В|V, Г|G, Ґ|G, Ѓ|G, Ғ|G, Ӷ|G, y|Y, Д|D, Е|E, Ѐ|E, Ё|YO, Ӗ|E, Ҽ|E, Ҿ|E, Є|YE, Ж|ZH, Ӂ|DZH, Җ|ZH, Ӝ|DZH, З|Z, Ҙ|Z, Ӟ|DZ, Ӡ|DZ, Ѕ|DZ, И|I, Ѝ|I, Ӥ|I, Ӣ|I, І|I, Ї|JI, Ӏ|I, Й|Y, Ҋ|Y, Ј|J, К|K, Қ|Q, Ҟ|Q, Ҡ|K, Ӄ|Q, Ҝ|K, Л|L, Ӆ|L, Љ|L, М|M, Ӎ|M, Н|N, Ӊ|N, Ң|N, Ӈ|N, Ҥ|N, Њ|N, О|O, Ӧ|O, Ө|O, Ӫ|O, Ҩ|O, П|P, Ҧ|PF, Р|P, Ҏ|P, С|S, Ҫ|S, Т|T, Ҭ|TH, Ћ|T, Ќ|K, У|U, Ў|U, Ӳ|U, Ӱ|U, Ӯ|U, Ү|U, Ұ|U, Ф|F, Х|H, Ҳ|H, Һ|H, Ц|TS, Ҵ|TS, Ч|CH, Ӵ|CH, Ҷ|CH, Ӌ|CH, Ҹ|CH, Џ|DZ, Ш|SH, Щ|SHT, Ъ|A, Ы|Y, Ӹ|Y, Ь|Y, Ҍ|Y, Э|E, Ӭ|E, Ю|YU, Я|YA, а|a, ӑ|a, ӓ|a, ә|e, ӛ|e, ӕ|e, б|b, в|v, г|g, ґ|g, ѓ|g, ғ|g, ӷ|g, y|y, д|d, е|e, ѐ|e, ё|yo, ӗ|e, ҽ|e, ҿ|e, є|ye, ж|zh, ӂ|dzh, җ|zh, ӝ|dzh, з|z, ҙ|z, ӟ|dz, ӡ|dz, ѕ|dz, и|i, ѝ|i, ӥ|i, ӣ|i, і|i, ї|ji, Ӏ|i, й|y, ҋ|y, ј|j, к|k, қ|q, ҟ|q, ҡ|k, ӄ|q, ҝ|k, л|l, ӆ|l, љ|l, м|m, ӎ|m, н|n, ӊ|n, ң|n, ӈ|n, ҥ|n, њ|n, о|o, ӧ|o, ө|o, ӫ|o, ҩ|o, п|p, ҧ|pf, р|p, ҏ|p, с|s, ҫ|s, т|t, ҭ|th, ћ|t, ќ|k, у|u, ў|u, ӳ|u, ӱ|u, ӯ|u, ү|u, ұ|u, ф|f, х|h, ҳ|h, һ|h, ц|ts, ҵ|ts, ч|ch, ӵ|ch, ҷ|ch, ӌ|ch, ҹ|ch, џ|dz, ш|sh, щ|sht, ъ|a, ы|y, ӹ|y, ь|y, ҍ|y, э|e, ӭ|e, ю|yu, я|ya
[ocmSef] => 0
[ocmSefLabelCat] => content
[ocmSefLabelTag] => tag
[ocmSefLabelUser] => author
[ocmSefLabelSearch] => search
[ocmSefLabelDate] => date
[ocmSefLabelItem] => 0
[ocmSefLabelItemCustomPrefix] =>
[ocmSefInsertItemId] => 1
[ocmSefItemIdTitleAliasSep] => dash
[ocmSefUseItemTitleAlias] => 1
[ocmSefInsertCatId] => 1
[ocmSefCatIdTitleAliasSep] => dash
[ocmSefUseCatTitleAlias] => 1
[show_page_heading] => 0
[categories] => Array
(
[0] => 265
)
[exclude_from_group_by_subcategories] => 0
[menu-anchor_css] => nav__link
[menu_text] => 1
[menu_show] => 1
[menu-meta_description] => Najnovijia saznanja i savjeti za zdrav život.
[menu-meta_keywords] => vijesti, zanimljivosti, savjeti, trend, društvena mreža, život, zdravlje, moda, ljepota, dom, obitelj
[secure] => 0
[obituaries_portal] => 0
[page_title] => Zdravlje
[page_description] => SiteMeta Description
[page_rights] =>
[robots] =>
[inheritFrom] => 0
[num_leading_items] => 2
[num_leading_columns] => 1
[leadingImgSize] => Large
[num_primary_items] => 4
[num_primary_columns] => 2
[primaryImgSize] => Medium
[num_secondary_items] => 4
[num_secondary_columns] => 1
[secondaryImgSize] => Small
[num_links] => 4
[num_links_columns] => 1
[linksImgSize] => XSmall
[catCatalogMode] => 0
[catFeaturedItems] => 1
[catOrdering] => publishUp
[catPagination] => 2
[catPaginationResults] => 1
[catTitle] => 1
[catTitleItemCounter] => 1
[catDescription] => 1
[catImage] => 1
[catFeedLink] => 0
[catFeedIcon] => 0
[subCategories] => 1
[subCatColumns] => 2
[subCatTitle] => 1
[subCatTitleItemCounter] => 1
[subCatDescription] => 1
[subCatImage] => 1
[catItemTitle] => 1
[catItemTitleLinked] => 1
[catItemFeaturedNotice] => 0
[catItemAuthor] => 1
[catItemDateCreated] => 1
[catItemRating] => 0
[catItemImage] => 1
[catItemIntroText] => 1
[catItemExtraFields] => 0
[catItemHits] => 0
[catItemCategory] => 1
[catItemTags] => 1
[catItemAttachments] => 0
[catItemAttachmentsCounter] => 0
[catItemVideo] => 0
[catItemVideoAutoPlay] => 0
[catItemImageGallery] => 0
[catItemDateModified] => 0
[catItemReadMore] => 1
[catItemCommentsAnchor] => 1
[catItemOCMPlugins] => 1
[itemDateCreated] => 1
[itemTitle] => 1
[itemFeaturedNotice] => 1
[itemAuthor] => 1
[itemFontResizer] => 1
[itemPrintButton] => 0
[itemEmailButton] => 1
[itemSocialButton] => 1
[itemVideoAnchor] => 1
[itemImageGalleryAnchor] => 1
[itemCommentsAnchor] => 1
[itemRating] => 0
[itemImage] => 1
[itemImgSize] => Large
[itemImageMainCaption] => 1
[itemImageMainCredits] => 1
[itemIntroText] => 0
[itemFullText] => 1
[itemExtraFields] => 1
[itemDateModified] => 1
[itemHits] => 0
[itemCategory] => 0
[itemTags] => 1
[itemAttachments] => 1
[itemAttachmentsCounter] => 1
[itemVideo] => 1
[itemVideoAutoPlay] => 0
[itemVideoCaption] => 1
[itemVideoCredits] => 1
[itemImageGallery] => 0
[itemNavigation] => 0
[itemComments] => 1
[itemTwitterButton] => 1
[itemFacebookButton] => 1
[itemGooglePlusOneButton] => 1
[itemAuthorBlock] => 0
[itemAuthorImage] => 0
[itemAuthorDescription] => 0
[itemAuthorURL] => 0
[itemAuthorEmail] => 0
[itemAuthorLatest] => 0
[itemAuthorLatestLimit] => 5
[itemRelated] => 1
[itemRelatedLimit] => 2
[itemRelatedTitle] => 1
[itemRelatedCategory] => 1
[itemRelatedImageSize] => Medium
[itemRelatedIntrotext] => 0
[itemRelatedFulltext] => 0
[itemRelatedAuthor] => 0
[itemRelatedMedia] => 1
[itemRelatedImageGallery] => 1
[itemOCMPlugins] => 1
[recaptcha] =>
)
[initialized:protected] => 1
[separator] => .
)
[metadesc] =>
[metadata] => robots=
author=
[metakey] =>
[plugins] => {"incptvocmimagegalleryIGParameters":"default","incptvocmimagegalleryocmIGposition":"OcmAfterDisplayContent","incptvocmimagegalleryocmIGtheme":"CameraSlideshow","incptvocmimagegalleryImages":["\/images\/slike\/2020\/04\/08\/13465258.jpg","\/images\/slike\/2020\/04\/08\/13465302.jpg","\/images\/slike\/2020\/04\/08\/13465282.jpg"],"incptvocmimagegalleryImageTitles":["Greg Baker\/AFP","Greg Baker\/AFP","Greg Baker\/AFP"],"incptvocmimagegalleryImageDescriptions":["","",""],"incptvocmimagegalleryImageFocus":["50:50","50:50","50:50"],"incptvocmimagegalleryImageDimensions":[{"size0":"1920x1280","k_13465258_1280.jpg":"1280x1280","k_13465258_1024.jpg":"1024x1024","k_13465258_640.jpg":"640x640","k_13465258_480.jpg":"480x480","k_13465258_340.jpg":"340x340","k_13465258_220.jpg":"220x220","o_13465258_1280.jpg":"1280x853","o_13465258_1024.jpg":"1024x682","o_13465258_640.jpg":"640x426","o_13465258_480.jpg":"480x320","o_13465258_340.jpg":"340x226","o_13465258_220.jpg":"220x146","h_13465258_1280.jpg":"1280x854","h_13465258_1024.jpg":"1024x683","h_13465258_640.jpg":"640x427","h_13465258_480.jpg":"480x320","h_13465258_340.jpg":"340x227","h_13465258_220.jpg":"220x147","pp_13465258_1280.jpg":"1006x1280","pp_13465258_1024.jpg":"805x1024","pp_13465258_640.jpg":"503x640","pp_13465258_480.jpg":"377x480","pp_13465258_340.jpg":"267x340","pp_13465258_220.jpg":"173x220"},{"size0":"1920x1280","k_13465302_1280.jpg":"1280x1280","k_13465302_1024.jpg":"1024x1024","k_13465302_640.jpg":"640x640","k_13465302_480.jpg":"480x480","k_13465302_340.jpg":"340x340","k_13465302_220.jpg":"220x220","o_13465302_1280.jpg":"1280x853","o_13465302_1024.jpg":"1024x682","o_13465302_640.jpg":"640x426","o_13465302_480.jpg":"480x320","o_13465302_340.jpg":"340x226","o_13465302_220.jpg":"220x146","h_13465302_1280.jpg":"1280x854","h_13465302_1024.jpg":"1024x683","h_13465302_640.jpg":"640x427","h_13465302_480.jpg":"480x320","h_13465302_340.jpg":"340x227","h_13465302_220.jpg":"220x147","pp_13465302_1280.jpg":"1006x1280","pp_13465302_1024.jpg":"805x1024","pp_13465302_640.jpg":"503x640","pp_13465302_480.jpg":"377x480","pp_13465302_340.jpg":"267x340","pp_13465302_220.jpg":"173x220"},{"size0":"1920x1280","k_13465282_1280.jpg":"1280x1280","k_13465282_1024.jpg":"1024x1024","k_13465282_640.jpg":"640x640","k_13465282_480.jpg":"480x480","k_13465282_340.jpg":"340x340","k_13465282_220.jpg":"220x220","o_13465282_1280.jpg":"1280x853","o_13465282_1024.jpg":"1024x682","o_13465282_640.jpg":"640x426","o_13465282_480.jpg":"480x320","o_13465282_340.jpg":"340x226","o_13465282_220.jpg":"220x146","h_13465282_1280.jpg":"1280x854","h_13465282_1024.jpg":"1024x683","h_13465282_640.jpg":"640x427","h_13465282_480.jpg":"480x320","h_13465282_340.jpg":"340x227","h_13465282_220.jpg":"220x147","pp_13465282_1280.jpg":"1006x1280","pp_13465282_1024.jpg":"805x1024","pp_13465282_640.jpg":"503x640","pp_13465282_480.jpg":"377x480","pp_13465282_340.jpg":"267x340","pp_13465282_220.jpg":"173x220"}]}
[language] => *
[multi_author] => 0
[type_id] => 100
[category] => TableOCMCategory Object
(
[id] => 265
[name] => Zdravlje
[alias] => zdravlje
[description] =>
[parent] => 254
[extraFieldsGroup] => 9
[published] => 1
[image] =>
[access] => 1
[ordering] => 7
[params] => {"inheritFrom":"254","catMetaDesc":"","catMetaKey":"","catMetaRobots":"","catMetaAuthor":"","theme":"","num_leading_items":"2","num_leading_columns":"1","leadingImgSize":"Large","num_primary_items":"4","num_primary_columns":"2","primaryImgSize":"Medium","num_secondary_items":"4","num_secondary_columns":"1","secondaryImgSize":"Small","num_links":"4","num_links_columns":"1","linksImgSize":"XSmall","catCatalogMode":"0","catFeaturedItems":"1","catOrdering":"publishUp","catPagination":"2","catPaginationResults":"1","catTitle":"1","catTitleItemCounter":"1","catDescription":"1","catImage":"1","catFeedLink":"0","catFeedIcon":"0","subCategories":"1","subCatColumns":"2","subCatOrdering":"","subCatTitle":"1","subCatTitleItemCounter":"1","subCatDescription":"1","subCatImage":"1","itemImageXS":"","itemImageS":"","itemImageM":"","itemImageL":"","itemImageXL":"","catItemTitle":"1","catItemTitleLinked":"1","catItemFeaturedNotice":"0","catItemAuthor":"1","catItemDateCreated":"1","catItemRating":"0","catItemImage":"1","catItemIntroText":"1","catItemIntroTextWordLimit":"","catItemExtraFields":"0","catItemHits":"0","catItemCategory":"1","catItemTags":"1","catItemAttachments":"0","catItemAttachmentsCounter":"0","catItemVideo":"0","catItemVideoWidth":"","catItemVideoHeight":"","catItemAudioWidth":"","catItemAudioHeight":"","catItemVideoAutoPlay":"0","catItemImageGallery":"0","catItemImageGalleryWidth":"","catItemImageGalleryHeight":"","catItemDateModified":"0","catItemReadMore":"1","catItemCommentsAnchor":"1","catItemOCMPlugins":"1","itemDateCreated":"1","itemTitle":"1","itemFeaturedNotice":"1","itemAuthor":"1","itemFontResizer":"1","itemPrintButton":"0","itemEmailButton":"1","itemSocialButton":"1","itemVideoAnchor":"1","itemImageGalleryAnchor":"1","itemCommentsAnchor":"1","itemRating":"0","itemImage":"1","itemImgSize":"Large","itemImageMainCaption":"1","itemImageMainCredits":"1","itemIntroText":"0","itemFullText":"1","itemExtraFields":"0","itemDateModified":"1","itemHits":"0","itemCategory":"0","itemTags":"1","itemAttachments":"1","itemAttachmentsCounter":"1","itemVideo":"1","itemVideoWidth":"","itemVideoHeight":"","itemAudioWidth":"","itemAudioHeight":"","itemVideoAutoPlay":"0","itemVideoCaption":"1","itemVideoCredits":"1","itemImageGallery":"0","itemImageGalleryWidth":"","itemImageGalleryHeight":"","itemNavigation":"0","itemComments":"1","itemTwitterButton":"1","itemFacebookButton":"1","itemGooglePlusOneButton":"1","itemAuthorBlock":"0","itemAuthorImage":"0","itemAuthorDescription":"0","itemAuthorURL":"0","itemAuthorEmail":"0","itemAuthorLatest":"0","itemAuthorLatestLimit":"5","itemRelated":"0","itemRelatedLimit":"5","itemRelatedTitle":"1","itemRelatedCategory":"0","itemRelatedImageSize":"0","itemRelatedIntrotext":"1","itemRelatedFulltext":"0","itemRelatedAuthor":"0","itemRelatedMedia":"0","itemRelatedImageGallery":"0","itemOCMPlugins":"1"}
[trash] => 0
[plugins] => {"customparams_created":"2019-11-04 19:44:34","customparams_modified":"2019-11-04 19:44:34","customparams_videobg":"","customparams_countdown_module":"","customparams_search_template":""}
[language] => *
[container] => 0
[container_name] =>
[_tbl:protected] => #__ocm_categories
[_tbl_key:protected] => id
[_tbl_keys:protected] => Array
(
[0] => id
)
[_db:protected] => JDatabaseDriverMysqli_Exabyte Object
(
[name] => mysqli
[serverType] => mysql
[connection:protected] => mysqli Object
(
[affected_rows] => 1
[client_info] => mysqlnd 5.0.12-dev - 20150407 - $Id: 7cc7cc96e675f6d72e5cf0f267f48e167c2abb23 $
[client_version] => 50012
[connect_errno] => 0
[connect_error] =>
[errno] => 0
[error] =>
[error_list] => Array
(
)
[field_count] => 18
[host_info] => 127.0.0.1 via TCP/IP
[info] =>
[insert_id] => 0
[server_info] => 5.5.30
[server_version] => 50530
[stat] => Uptime: 15054447 Threads: 3 Questions: 3155530106 Slow queries: 7049546
[sqlstate] => 00000
[protocol_version] => 10
[thread_id] => 235065651
[warning_count] => 0
)
[nameQuote:protected] => `
[nullDate:protected] => 0000-00-00 00:00:00
[_database:JDatabaseDriver:private] => sdproductiondb
[count:protected] => 48
[cursor:protected] =>
[debug:protected] =>
[limit:protected] => 0
[log:protected] => Array
(
)
[timings:protected] => Array
(
)
[callStacks:protected] => Array
(
)
[offset:protected] => 0
[options:protected] => Array
(
[driver] => mysqli_exabyte
[host] => 127.0.0.1
[user] => proxy_user_front06
[password] => b3hX5DrKwjx6
[database] => sdproductiondb
[prefix] => sk_
[select] => 1
[port] => 6033
[socket] =>
)
[sql:protected] => JDatabaseQueryMysqli Object
(
[offset:protected] => 0
[limit:protected] => 0
[db:protected] => JDatabaseDriverMysqli_Exabyte Object
*RECURSION*
[sql:protected] =>
[type:protected] => select
[element:protected] =>
[select:protected] => JDatabaseQueryElement Object
(
[name:protected] => SELECT
[elements:protected] => Array
(
[0] => category.*
[1] => IF(ISNULL(container.catid),false,true) AS container
[2] => container.name AS container_name
[3] => SEFURL_cr.menuItemID AS sefurl_belonging_menu_item
)
[glue:protected] => ,
)
[delete:protected] =>
[update:protected] =>
[insert:protected] =>
[from:protected] => JDatabaseQueryElement Object
(
[name:protected] => FROM
[elements:protected] => Array
(
[0] => `#__ocm_categories` AS `category`
)
[glue:protected] => ,
)
[join:protected] => Array
(
[0] => JDatabaseQueryElement Object
(
[name:protected] => LEFT JOIN
[elements:protected] => Array
(
[0] => #__ocm_containers AS container ON category.id = container.catid
)
[glue:protected] => ,
)
[1] => JDatabaseQueryElement Object
(
[name:protected] => LEFT JOIN
[elements:protected] => Array
(
[0] => #__ocm_sefurl_category_menu_relation AS SEFURL_cr ON category.id = SEFURL_cr.categoryID
)
[glue:protected] => ,
)
)
[set:protected] =>
[where:protected] => JDatabaseQueryElement Object
(
[name:protected] => WHERE
[elements:protected] => Array
(
[0] => `category`.`id` = '240'
)
[glue:protected] => AND
)
[group:protected] =>
[having:protected] =>
[columns:protected] =>
[values:protected] =>
[order:protected] =>
[autoIncrementField:protected] =>
[call:protected] =>
[exec:protected] =>
[union:protected] =>
[unionAll:protected] =>
[selectRowNumber:protected] =>
)
[tablePrefix:protected] => sk_
[utf:protected] => 1
[utf8mb4:protected] => 1
[errorNum:protected] => 0
[errorMsg:protected] =>
[transactionDepth:protected] => 0
[disconnectHandlers:protected] => Array
(
)
[ocmConfig] => Array
(
)
)
[_trackAssets:protected] =>
[_rules:protected] =>
[_locked:protected] =>
[_autoincrement:protected] => 1
[_observers:protected] => JObserverUpdater Object
(
[aliases:protected] => Array
(
)
[observers:protected] => Array
(
)
[doCallObservers:protected] => 1
)
[_columnAlias:protected] => Array
(
)
[_jsonEncode:protected] => Array
(
)
[_errors:protected] => Array
(
)
[year_lookup] => 0
[link] => /mozaik/zdravlje
)
[additional_categories] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[id] => 265
[name] => Zdravlje
[alias] => zdravlje
[parent] => 254
[published] => 1
[trash] => 0
[link] => /mozaik/zdravlje
)
)
[link] => /mozaik/zdravlje/jos-uvijek-se-ne-zna-dovoljno-sto-korona-radi-nasem-tijelu-no-sve-brojnija-istrazivanja-otkrivaju-da-nisu-samo-pluca-meta-ovog-opasnog-virusa-1016325
[printLink] => /mozaik/zdravlje/jos-uvijek-se-ne-zna-dovoljno-sto-korona-radi-nasem-tijelu-no-sve-brojnija-istrazivanja-otkrivaju-da-nisu-samo-pluca-meta-ovog-opasnog-virusa-1016325?tmpl=component&print=1
[tags] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[id] => 605696
[name] => koronavirus
[published] => 1
[section] =>
[subsection] =>
[weight] =>
[created] => 2020-04-08 15:39:03
[main_article_id] => 0
[alias] => koronavirus
[link] => /tag/koronavirus
)
[1] => stdClass Object
(
[id] => 606226
[name] => organizam
[published] => 1
[section] =>
[subsection] =>
[weight] =>
[created] => 2020-04-15 15:18:18
[main_article_id] => 0
[alias] => organizam
[link] => /tag/organizam
)
[2] => stdClass Object
(
[id] => 520302
[name] => pluća
[published] => 1
[section] =>
[subsection] =>
[weight] =>
[created] => 0000-00-00 00:00:00
[main_article_id] => 0
[alias] => pluca
[link] => /tag/pluca
)
[3] => stdClass Object
(
[id] => 606227
[name] => probavni sustav
[published] => 1
[section] =>
[subsection] =>
[weight] =>
[created] => 2020-04-15 15:18:19
[main_article_id] => 0
[alias] => probavni-sustav
[link] => /tag/probavni-sustav
)
)
[imageXSmall] =>
[imageSmall] =>
[imageMedium] =>
[imageLarge] =>
[imageXLarge] =>
[extraFields] => stdClass Object
(
[SuperscriptTitle] => stdClass Object
(
[id] => 2
[name] => Superscript Title
[value] => COVID-19
[type] => textarea
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 2
[alias] => SuperscriptTitle
)
[contains_infographic] => stdClass Object
(
[id] => 61
[name] => Contains Infographic
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 4
[alias] => contains_infographic
)
[Withoutads] => stdClass Object
(
[id] => 62
[name] => Without ads
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 5
[alias] => Withoutads
)
[Photo_gallery] => stdClass Object
(
[id] => 63
[name] => Photo gallery
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 6
[alias] => Photo_gallery
)
[promo] => stdClass Object
(
[id] => 64
[name] => Promo
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 7
[alias] => promo
)
[contains_video] => stdClass Object
(
[id] => 67
[name] => Contains video
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 9
[alias] => contains_video
)
[premium_content] => stdClass Object
(
[id] => 68
[name] => Premium content
[value] => ON
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 10
[alias] => premium_content
)
[exclude_comments] => stdClass Object
(
[id] => 69
[name] => Exclude comments
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 11
[alias] => exclude_comments
)
[open_link_in_new_window] => stdClass Object
(
[id] => 70
[name] => Open link in new window
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 12
[alias] => open_link_in_new_window
)
[horizontal_crop_of_the_main_photo] => stdClass Object
(
[id] => 71
[name] => Horizontal crop of the main photo
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 13
[alias] => horizontal_crop_of_the_main_photo
)
[no_index] => stdClass Object
(
[id] => 73
[name] => No-index
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 15
[alias] => no_index
)
[no_cache] => stdClass Object
(
[id] => 74
[name] => No-cache
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 16
[alias] => no_cache
)
[dont_show_on_the_front_page] => stdClass Object
(
[id] => 77
[name] => Don't show on the front page
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 17
[alias] => dont_show_on_the_front_page
)
[related_on_bottom] => stdClass Object
(
[id] => 78
[name] => Related on bottom
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 18
[alias] => related_on_bottom
)
[live_button] => stdClass Object
(
[id] => 79
[name] => Live button
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 19
[alias] => live_button
)
)
[attachments] => Array
(
)
[cleanTitle] => Još uvijek se ne zna dovoljno što korona radi našem tijelu, no sve brojnija istraživanja otkrivaju da nisu samo pluća meta ovog opasnog virusa
[num_of_authors] => 0
[author] => Joomla\CMS\User\User Object
(
[isRoot:protected] =>
[id] => 3141
[name] => Javorka Luetić
[username] => javorka-lueti
[email] => javorka-lueti@sd.hr
[password] => $2y$10$5nG3SklVzKARcZKbSEUQleN1B7rr3pudihHhhdwQReXNy8GUMmWNa
[password_clear] =>
[block] => 0
[sendEmail] => 0
[registerDate] => 0000-00-00 00:00:00
[lastvisitDate] => 0000-00-00 00:00:00
[activation] =>
[params] =>
[groups] => Array
(
[2] => 2
)
[guest] => 0
[lastResetTime] => 0000-00-00 00:00:00
[resetCount] => 0
[requireReset] => 0
[_params:protected] => Joomla\Registry\Registry Object
(
[data:protected] => stdClass Object
(
)
[initialized:protected] =>
[separator] => .
)
[_authGroups:protected] =>
[_authLevels:protected] =>
[_authActions:protected] =>
[_errorMsg:protected] =>
[userHelper:protected] => Joomla\CMS\User\UserWrapper Object
(
)
[_errors:protected] => Array
(
)
[otpKey] =>
[otep] =>
[link] => /autor/javorka-luetic-3141
[profile] => stdClass Object
(
[id] => 1659
[gender] => m
[description] =>
[image] =>
[url] =>
[group] => 1
[plugins] =>
)
[avatar] => https://secure.gravatar.com/avatar/f4e74d567055c008abcb8309219045e8?s=100&default=https%3A%2F%2Fslobodnadalmacija.hr%2Fcomponents%2Fcom_ocm%2Fimages%2Fplaceholder%2Fuser.png
)
[numOfComments] => 0
[mainImage] => https://static.slobodnadalmacija.hr/images/slike/2020/04/08/13465258.jpg
[galleryCount] => 3
[hasImage] => 1
[mainImageAuthor] => Greg Baker/AFP
[mainImageDesc] =>
[popup_gallery] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[src] => https://static.slobodnadalmacija.hr/images/slike/2020/04/08/13465258.jpg
[title] =>
Greg Baker/AFP
)
[1] => stdClass Object
(
[src] => https://static.slobodnadalmacija.hr/images/slike/2020/04/08/13465302.jpg
[title] =>
Greg Baker/AFP
)
[2] => stdClass Object
(
[src] => https://static.slobodnadalmacija.hr/images/slike/2020/04/08/13465282.jpg
[title] =>
Greg Baker/AFP
)
)
[bgPosition] =>
[text] => {OCMSplitter}
Nova koronavirusna infekcija poznata kao COVID-19 i dalje se širi svijetom – broj potvrđenih slučajeva diljem svijeta još uvijek raste, vlade mnogih država ulažu nevjerojatne napore kako bi ograničile opći doseg pandemije.
No, još uvijek postoji puno neizvjesnosti i priličan broj neznanstvenih spekulacija o virusu i njegovim učincima na ljudsko tijelo. A neki od prijavljenih simptoma COVID-19, poput vrućice, kašlja i nedostatka daha, preklapaju se sa simptomima svakodnevnih bolesti, poput upale grla, gripe i prehlade.
Carl Fichtenbaum, stručnjak za zarazne bolesti i profesor kliničke medicine na Medicinskom fakultetu Sveučilišta u Cincinnatiju, kaže da još uvijek ima puno toga što znanstvenici ne razumiju, među ostalim kakve točno probleme ovaj virus uzrokuje našem organizmu, kako otima stanice i oštećuje organe poput naših pluća.
- To je novi virus i još uvijek ga pokušavamo razotkriti, kaže on.
Evo što su neki istraživači i kliničari do sada naučili o tome što infekcija COVID-19 čini našem organizmu.
---
---
Kako koronavirus izaziva infekciju?
Virus koji uzrokuje bolest nazvanu COVID-19 ("COrona VIrus Disease, otkrivena 2019.) prenosi se sitnim, nevidljivim kapljicama koje se šalju u zrak kad netko već zaražen kašlje ili kiše. Te kapljice tada mogu unijeti ljudi u blizini ili sletjeti na površine koje drugi dodiruju, što potencijalno može prenijeti virusne čestice iz njihovih ruku u oči, nos ili usta.
- Općenito, osoba će ga ili dobiti preko ruku ili će ga povremeno udahnuti u usta ili nos, kaže Fichtenbaum. Jednom udahnute u stražnji dio grla i nosnih kanala, virusne čestice vežu se za vrstu receptora na površini stanica. Te su čestice prošarane nazubljenim proteinima u obliku šiljaka, što Fichtenbaum opisuje kao ključ koji može otvoriti zaključana vrata staničnog receptora.
- Ti se proteini vežu za receptore i virus može započeti proces ulaska i umnožavanja, kaže Fichtenbaum. "Kao i svaki drugi oblik života, i on želi preživjeti", kaže on. Da bi to postigao, virus se najprije mora kopirati. Nakon što se pričvrsti na stanice, širi svoj genetski materijal, odnosno RNK, unutar stanica. Nakon toga, virus preuzima metabolizam stanice kako bi stvorio "tvornice replikacije" i napravio što više kopija RNK.
- To je u biti krađa resursa iz stanice domaćina, kaže Robert Kirchdoerfer, biokemičar sa Sveučilišta Wisconsin-Madison koji proučava koronaviruse.
Što virus čini plućima?
Kako se virus množi, potiče se imunološki odgovor tijela.
- Imunološki sustav poručuje: 'Ne sviđa nam se uljez i želimo ga se riješiti', kaže Fichtenbaum. Nakon što se ta bitka dogodi, ljudi počinju razvijati simptome jer prethodno zdravo tkivo postaje oštećeno i upaljeno. Ovi simptomi uključuju grlobolju, curenje iz nosa, kihanje, kašalj i ponekad vrućicu.
- Ako virus prođe dovoljno nisko i uđe u naša pluća, možemo razviti pneumoniju, što dovodi do kratkoće daha i bolova u prsima, dodaje Fichtenbaum. Za većinu stanovništva, objašnjava Fichtenbaum, nakon razdoblja infekcije, slijedi razdoblje oporavka.
- Većina ljudi će se izvući s dobrim ishodom, kaže on. U isto vrijeme, centri za kontrolu i prevenciju bolesti upozoravaju da su stariji odrasli i oni s ozbiljnim, postojećim medicinskim stanjima – poput srčanih bolesti, dijabetesa i bolesti pluća – izloženi većem riziku od ozbiljne bolesti ako se zaraze.
- To ne znači da će svi koji imaju te probleme loše završiti, dodaje Fichtenbaum. "Samo je veća vjerojatnost da će od inače zdrave osobe postati ranjiviji i imati loš ishod."
---
---
Probavni problemi
Pluća nisu jedini dio tijela na koji može utjecati virus. Fichtenbaum kaže da kod nekih ljudi infekcija može uzrokovati da srce kuca u nepravilnim intervalima i pumpa manje snažno, što potencijalno može dovesti do zatajenja srca. "Ponekad ljudi mogu imati neurološke probleme poput vrtoglavice ili slabosti ruku ili nogu", kaže on. "I može se dogoditi zbunjenost jer naš mozak jednostavno ne funkcionira onako kako bi trebao. Budući da se virus može progutati, može zaraziti i stanice u našim crijevima. Od izbijanja virusa u prosincu prošle godine, probavni su problemi česta pritužba među zaraženima."
CDC je izvijestio da je u uzorcima krvi i stolice pronađen genetski materijal virusa. A nova istraživanja pokazuju da bi proljev i ostali gastrointestinalni problemi mogli biti među prvim znakovima bolesti COVID-19.
Prema istraživanju objavljenom u američkom časopisu za gastroenterologiju, gotovo polovina zaraženih koronavirusom došla je u bolnicu s "probavnim simptomima kao glavnom tegobom". Autori studije pregledali su podatke 204 pacijenta u kineskoj provinciji Hubei, odakle virus potječe, i otkrili da je 99 od njih imalo simptome poput proljeva, povraćanja i bolova u trbuhu.
Ali još uvijek su istraživanja novoga koronavirusa nedovoljna. "Još moramo mnogo toga doznati", kaže Fichtenbaum. "I naravno, voljeli bismo razumjeti i naučiti kako postupati s njim u ozbiljnijim slučajevima."
[event] => stdClass Object
(
[BeforeDisplay] =>
[AfterDisplay] =>
[AfterDisplayTitle] =>
[BeforeDisplayContent] =>
[AfterDisplayContent] =>
[OCMBeforeDisplay] =>
[OCMAfterDisplay] =>
[OCMAfterDisplayTitle] =>
[OCMBeforeDisplayContent] =>
[OCMAfterDisplayContent] =>
[OCMUserDisplay] =>
[OCMCommentsCounter] =>
[OCMCommentsBlock] =>
)
[jcfields] => Array
(
)
[image] =>
[imageWidth] => 600
[comments] => Array
(
)
[absoluteURL] => https://slobodnadalmacija.hr/mozaik/zdravlje/jos-uvijek-se-ne-zna-dovoljno-sto-korona-radi-nasem-tijelu-no-sve-brojnija-istrazivanja-otkrivaju-da-nisu-samo-pluca-meta-ovog-opasnog-virusa-1016325
[emailLink] => /component/mailto/?tmpl=component&template=site&link=a5f199b62897b5d36c3c9e215eb80c0f68b4b60b
[twitterURL] => http://twitter.com/intent/tweet?text=Jo%C5%A1+uvijek+se+ne+zna+dovoljno+%C5%A1to+korona+radi+na%C5%A1em+tijelu%2C+no+sve+brojnija+istra%C5%BEivanja+otkrivaju+da+nisu+samo+plu%C4%87a+meta+ovog+opasnog+virusa&url=https%3A%2F%2Fslobodnadalmacija.hr%2Fmozaik%2Fzdravlje%2Fjos-uvijek-se-ne-zna-dovoljno-sto-korona-radi-nasem-tijelu-no-sve-brojnija-istrazivanja-otkrivaju-da-nisu-samo-pluca-meta-ovog-opasnog-virusa-1016325
[socialLink] => https%3A%2F%2Fslobodnadalmacija.hr%2Fmozaik%2Fzdravlje%2Fjos-uvijek-se-ne-zna-dovoljno-sto-korona-radi-nasem-tijelu-no-sve-brojnija-istrazivanja-otkrivaju-da-nisu-samo-pluca-meta-ovog-opasnog-virusa-1016325
)
Array
(
[1] => stdClass Object
(
[id] => 2
[name] => Superscript Title
[value] => COVID-19
[type] => textarea
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 2
[alias] => SuperscriptTitle
)
[2] => stdClass Object
(
[id] => 61
[name] => Contains Infographic
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 4
[alias] => contains_infographic
)
[3] => stdClass Object
(
[id] => 62
[name] => Without ads
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 5
[alias] => Withoutads
)
[4] => stdClass Object
(
[id] => 63
[name] => Photo gallery
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 6
[alias] => Photo_gallery
)
[5] => stdClass Object
(
[id] => 64
[name] => Promo
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 7
[alias] => promo
)
[7] => stdClass Object
(
[id] => 67
[name] => Contains video
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 9
[alias] => contains_video
)
[8] => stdClass Object
(
[id] => 68
[name] => Premium content
[value] => ON
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 10
[alias] => premium_content
)
[9] => stdClass Object
(
[id] => 69
[name] => Exclude comments
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 11
[alias] => exclude_comments
)
[10] => stdClass Object
(
[id] => 70
[name] => Open link in new window
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 12
[alias] => open_link_in_new_window
)
[11] => stdClass Object
(
[id] => 71
[name] => Horizontal crop of the main photo
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 13
[alias] => horizontal_crop_of_the_main_photo
)
[12] => stdClass Object
(
[id] => 73
[name] => No-index
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 15
[alias] => no_index
)
[13] => stdClass Object
(
[id] => 74
[name] => No-cache
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 16
[alias] => no_cache
)
[14] => stdClass Object
(
[id] => 77
[name] => Don't show on the front page
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 17
[alias] => dont_show_on_the_front_page
)
[15] => stdClass Object
(
[id] => 78
[name] => Related on bottom
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 18
[alias] => related_on_bottom
)
[16] => stdClass Object
(
[id] => 79
[name] => Live button
[value] => OFF
[type] => radio
[group] => 9
[published] => 1
[ordering] => 19
[alias] => live_button
)
)
13. svibanj 2024 16:58
